Xuất khẩu những tháng cuối năm: Nhiều thách thức

"Tình hình xuất khẩu (XK) đang diễn biến theo chiều hướng tích cực với kim ngạch 6 tháng đầu năm tăng trưởng cao so với cùng kỳ và so với kế hoạch, đồng thời nhập siêu có xu hướng giảm. Tuy nhiên, từ nay đến cuối năm XK sẽ phải đối mặt nhiều thách thức mới, nhất là những dấu hiệu bất ổn từ nền kinh tế toàn cầu...", đó là nhận định của Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Thành Biên tại Hội nghị giao ban XK trực tuyến giữa hai đầu cầu Hà Nội, TP. HCM.

Theo số liệu mới nhất từ Bộ Công Thương, kim ngạch XK 6 tháng qua đạt 42,3 tỷ USD, tăng 30,3% so với cùng kỳ. Trong đó nhóm hàng nông, lâm, thủy sản tăng cao nhất với 44,7%, tiếp đến là hàng công nghiệp chế biến tăng 26,7% và chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng kim ngạch XK, nhóm hàng nhiên liệu và khoáng sản tăng 26,3%. Về thị trường XK, khu vực châu Á tăng cao nhất với 80,2%, châu Mỹ tăng 52,3%, riêng thị trường châu Đại Dương giảm 0,3%. 

Bộ Công Thương cho rằng mỗi tháng XK đạt 7,06 tỷ USD là mức cao hơn bình quân kế hoạch, trong đó nhiều mặt hàng tăng mạnh so với cùng kỳ, giá nhiều mặt hàng khoáng sản, nông sản tăng đã góp phần đáng kể vào tăng trưởng XK. "Tuy nhiên, một số mặt hàng công nghiệp chế biến tăng trưởng không đạt như kỳ vọng, như linh kiện máy tính và sản phẩm, phương tiện vận tải phụ tùng, thậm chí dây điện, cáp điện, hóa chất tăng trưởng âm. Đây là điều đáng lưu ý để có chính sách hỗ trợ cho những ngành này để đẩy mạnh XK 6 tháng cuối năm" - ông Biên nhấn mạnh. 

Trong 6 tháng còn lại năm nay, bên cạnh một số thuận lợi về tình hình kinh tế thế giới và trong nước, giới chuyên gia công thương nhận định những dấu hiệu bất ổn từ nền kinh tế toàn cầu sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến XK của Việt Nam. Bên cạnh đó, việc thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt nhằm kiềm chế lạm phát cũng gây khó khăn nhất định cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ trong vay vốn tín dụng để đầu tư phát triển SXKD. Đặc biệt, khả năng cạnh tranh của hàng hóa XK của VN còn thấp do một số nguyên nhân: Lãi suất cho vay vẫn cao so với mặt bằng khu vực và thế giới làm giảm đáng kể sức cạnh tranh của sản phẩm; nhiều mặt hàng gia công, XK còn phụ thuộc nhiều vào nguồn nguyên liệu NK trong khi tiến độ thực hiện các dự án sản xuất nguyên phụ liệu, phát triển công nghiệp phụ trợ còn chậm; tình trạng thiếu hụt lao động, nhất là lao động tay nghề cao có xu hướng tăng... Ngoài ra, một số mặt hàng XK chủ lực của nhóm nông thủy sản gặp phải giới hạn về khả năng mở rộng nuôi trồng nên khó tăng trưởng về lượng; các thị trường lớn ngày càng đòi hỏi cao về chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường nên đưa ra quy định khắt khe với nhóm hàng nông, thủy sản NK. 

Tăng trưởng XK hàng hóa đạt trên 10% so với thực hiện năm 2010 và cao hơn chỉ tiêu Quốc hội thông qua, nhập siêu hàng hóa không vượt quá 16% so với tổng KNXK - đó là hai mục tiêu chính được đặt ra cho công tác XNK cả năm 2011. Để vượt mức các chỉ tiêu này, Bộ Công Thương xác định 5 nhóm giải pháp điều hành thời gian tới. Trong đó, sẽ mở rộng và đa dạng hóa thị trường XK, tận dụng hiệu quả cơ hội thị trường và các ưu đãi theo cam kết quốc tế, quan tâm phát triển những thị trường mới có nhiều tiềm năng ở Đông Âu, Tây Á, Nam Á, Trung Đông, châu Phi và Mỹ la tinh. Bên cạnh đa dạng hóa hàng XK, Bộ sẽ phát triển thêm những mặt hàng XK mới có tiềm năng; kịp thời tháo gỡ khó khăn cho DN, hộ kinh doanh, hộ nông dân và có giải pháp đẩy mạnh sản xuất XK những mặt hàng truyền thống, mặt hàng tiềm năng và mặt hàng có khả năng tăng trưởng cao.

Hiện Ngân hàng Công Thương đã hạ lãi suất cho doanh nghiệp XK vay xuống còn 17,5%, thấp hơn 2% so với mức trung bình. Vietinbank đang cố gắng dành mọi nguồn lực cho nông nghiệp và XK, đồng thời vừa đưa ra một gói dịch vụ dành cho công nghiệp phụ trợ để khuyến khích thay thế NK, đã triển khai đến mọi chi nhánh trên cả nước, chúng tôi sẵn sàng phục vụ doanh nghiệp..