Triển vọng xuất khẩu cà phê và hạt tiêu sang châu Phi

Bên cạnh mặt hàng gạo, cà phê và hạt tiêu là những hàng nông sản có nhiều triển vọng xuất khẩu vào thị trường châu Phi đặc biệt là các nước Hồi giáo khu vực Bắc Phi. Kim ngạch xuất khẩu hai mặt hàng này đã không ngừng tăng trong những năm qua.

Cà phê: Hiện nay, cùng với chè, cà phê đã trở thành đồ uống ngày càng được ưa chuộng của người dân Bắc Phi Ả rập. Bên cạnh đó, tại những nước này, số lượng người nước ngoài, chủ yếu là châu Âu đến sinh sống và làm việc ngày một đông. Vì vậy, nhu cầu nhập khẩu cà phê tăng mạnh, nhất là khi các nước trong khu vực không trồng được loại cây này.

Cà phê là một trong những mặt hàng nông sản của Việt Nam đã có mặt tại châu Phi, chủ yếu là các nước Bắc Phi từ nhiều năm nay. Năm 2012, kim ngạch xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang thị trường này đạt 122 triệu USD, tăng 38%. Các thị trường nhập khẩu chính gồm có An-giê-ri (59 triệu USD), Tuy-ni-di (16 triệu USD), Ai Cập (14,8 triệu USD), Ma-rốc (13,6 triệu USD), Libi (2 triệu USD). Ngoài ra, Nam Phi cũng là thị trường tiêu thụ cà phê tương đối lớn với kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam năm 2012 đạt 16 triệu USD. Trong 6 tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu cà phê sang châu Phi đạt 47 triệu USD, trong đó thị trường An-giê-ri chiếm 25,87 triệu USD, Tuy-ni-di 6,4 triệu USD, Nam Phi 4,9 triệu USD, Ai Cập 4,5 triệu USD, Ma-rốc 4,2 triệu USD.

Phần lớn cà phê nhập khẩu vào Bắc Phi dưới dạng cà phê thô (cà phê chưa rang xay và chưa khử cafein) qua trung gian là các thương nhân châu Âu. 80% cà phê nhập khẩu là cà phê robusta và 20% là cà phê arabica.

Nhìn chung, cà phê nhập khẩu phải tuân thủ việc kiểm tra chất lượng và các quy định chặt chẽ, do một cơ quan chống gian lận và một phòng thí nghiệm đảm nhiệm, đây là rào cản đầu tiên trước khi hàng hóa vào được nội dịa của nước nhập khẩu. Các chuyên gia sẽ phân tích mẫu lấy từ các bao khác nhau để kiểm tra xem có đáp ứng được các tiêu chuẩn qui định hay không. Về mặt pháp lý, trong mẫu 300 gr, trọng lượng nhân hỏng không được vượt quá 10 %, nếu không hàng sẽ bị giữ lại tại cảng nhập khẩu. Mức thuế nhập khẩu trung bình là 25% đối với cà phê chưa rang xay và 70% đối với cà phê rang xay.

Việc xuất khẩu cà phê hộp, cà phê hòa tan của Việt Nam vào các nước Bắc Phi còn hạn chế. Người tiêu dùng tại đây thường uống rất ngọt và đánh giá cà phê hòa tan của Việt Nam chưa có đủ độ đường. Đây là điều các doanh nghiệp cần lưu ý khi chế biến, xuất khẩu cà phê thành phẩm vào những thị trường này.

Hạt tiêu: Người dân đạo Hồi ở châu Phi sử dụng nhiều gia vị như hạt tiêu trong các bữa ăn, đặc biệt là trong tháng Ramadan và xu hướng này ngày càng tăng. Việt Nam là nước xuất khẩu hạt tiêu hàng đầu thế giới tuy nhiên kim ngạch xuất khẩu sang châu Phi còn rất khiêm tốn. Năm 2012, tổng giá trị xuất khẩu mặt hàng này mới đạt 62 triệu USD, tăng 21% so với năm 2011. Các thị trường nhập khẩu nhiều hạt tiêu nhất là An-giê-ri, Ai Cập, Libi, Ma-rốc, Tuy-ni-di, Xu-đăng, Mô-ri-ta-ni, Găm-bi-a, Xê-nê-gan, Nam Phi.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, trong 6 tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu hạt tiêu của nước ta sang châu Phi tăng mạnh, đạt 45,3 triệu USD. Việt Nam đã xuất khẩu mặt hàng này sang 18 quốc gia châu Phi trong đó Ai Cập chiếm 20,8 triệu USD, Nam Phi 8,2 triệu USD, An-giê-ri 7,9 triệu USD, Tuy-ni-di 3 triệu USD, Ma-rốc 1 triệu USD, Gambia 1 triệu USD, v.v… Với thương hiệu hạt tiêu Việt Nam ngày càng biết đến, dự báo, kim ngạch xuất khẩu hạt tiêu sang thị trường này sẽ còn tăng mạnh trong thời gian tới.