Thương hiệu Việt và lỗ hổng định giá

Thời gian gần đây đã xuất hiện nhiều thương hiệu Việt, đặc biệt trong các ngành viễn thông, ngân hàng, sữa được định giá lên đến hàng trăm triệu USD nhưng những lỗ hổng về pháp lý có thể khiến cho nỗ lực xây dựng thương hiệu của các doanh nghiệp Việt Nam biến thành “dã tràng xe cát”.

Nhiều doanh nghiệp mạnh tay chi tiền để xây dựng thương hiệu, nhưng lại không xác định được giá trị của tài sản vô hình này nên rơi vào tình cảnh “ném tiền qua cửa sổ”. 50-80% doanh nghiệp thất bại sau mua bán và sáp nhập (M&A) do chưa đánh giá đúng giá trị thương hiệu. Cả người mua lẫn kẻ bán đều lúng túng trong việc định giá giá trị thương hiệu của mình do chưa có thang điểm chính thức để đo lường giá trị “vô hình”.

Theo các chuyên gia, giữa các văn bản vẫn chưa có sự thống nhất về phương pháp đánh giá. Từ Nghị định 109/2008/NĐ-CP ngày 10/10/2008 của Chính phủ về bán, giao doanh nghiệp 100% vốn nhà nước đến Nghị định 59/2011/NĐ-CP về cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước đều xác định “lợi thế kinh doanh” bao gồm cả “giá trị thương hiệu”. Điều này lại không phù hợp với chuẩn mực kế toán Việt Nam số 04: “giá trị thương hiệu” hay “nhãn hiệu hàng hóa” được coi là tài sản cố định vô hình.

Không những vậy, trong khi giá trị thương hiệu của doanh nghiệp được thể hiện trong báo cáo tài chính và được coi là một khoản vốn để đóng góp khi khởi sự kinh doanh nhưng đến lúc đặt vấn đề thoái vốn bằng thương hiệu thì lại “tiến thoái lưỡng nan” bởi không có văn bản nào mang tính pháp lý để điều chỉnh việc thoái vốn kiểu này.

Các chuyên gia khuyến cáo, trong lúc chờ sửa đổi Nghị định 59/2011/NĐ-CP, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư sớm có hướng dẫn cho phép doanh nghiệp thoái vốn đã góp bằng thương hiệu giống quy định thoái vốn góp bằng giá trị tài sản khác (tiền, tài sản hiện vật và giá trị lợi thế kinh doanh..). Trường hợp chưa cho phép doanh nghiệp giao dịch cổ phiếu tương ứng với giá trị vốn góp bằng thương hiệu hoặc giá trị lợi thế kinh doanh đã tính vào giá trị doanh nghiệp, đề nghị cho phép loại trừ khỏi giá trị doanh nghiệp và bàn giao cho Công ty Mua bán nợ Việt Nam để tiếp tục quản lý, theo dõi và xử lý.