Thúc đẩy kinh tế tập thể, khắc phục tình trạng sản xuất, kinh doanh manh mún, nhỏ lẻ

TTĐT - ​Sáng 15-02, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18/3/2002 về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể (KTTT) và tổng kết 10 năm thi hành Luật Hợp tác xã (HTX) năm 2012.

​Tham dự có ông Đỗ Văn Chiến - Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; ông Lê Minh Khái - Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển KTTT, HTX và lãnh đạo các Bộ, ban ngành.

Tại điểm cầu Bình Dương, tham dự có ông Nguyễn Văn Lợi - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh; ông Võ Văn Minh - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh cùng lãnh đạo các sở, ban ngành liên quan.

Gần 38.000 HTX mới được thành lập

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng - Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển KTTT, HTX, sau 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW, cùng với quá trình đổi mới kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế, khu vực KTTT đã trải qua các giai đoạn phát triển khác nhau, trong đó có những thuận lợi và khó khăn, thách thức nhất định. Nổi bật nhất là sự thay đổi mô hình HTX kém hiệu quả sang mô hình HTX tự chủ, tự chịu trách nhiệm.

Luật HTX năm 2012 là khung pháp lý cơ bản cho việc thành lập, tổ chức và hoạt động của HTX. Các HTX bước đầu thể hiện chuyển biến về chất lượng, hiệu quả, chứng tỏ ngày càng rõ nét hơn vai trò quan trọng và có ý nghĩa toàn diện về kinh tế, chính trị, xã hội. Đến 31/12/2021, cả nước có trên 27.000 HTX, tăng gấp 2,5 lần so với năm 2001 và tăng khoảng 41% so với năm 2013; khu vực HTX thu hút gần 6 triệu thành viên và tạo việc làm cho khoảng 1 triệu lao động. Trong 20 năm qua, cả nước đã có gần 38.000 HTX mới được thành lập.

​Các HTX hoạt động hiệu quả góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, tạo việc làm cho lao động nông thôn

Doanh thu, lợi nhuận của HTX tăng dần qua các năm. Năm 2020, doanh thu bình quân đạt 4,3 tỷ đồng/HTX, lợi nhuận bình quân đạt 314 triệu đồng/HTX, tương ứng tăng 61% và 88% so với năm 2013. Mô hình hoạt động có hiệu quả nhất hiện nay là hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân, với 1.181 quỹ hoạt động trên 57/63 tỉnh, thành phố, hơn 1,8 triệu thành viên.

Những năm gần đây, thu nhập bình quân của lao động thường xuyên trong HTX tăng, từ mức 44,6 triệu đồng/người/năm, bằng 44,8% mức thu nhập của lao động trong khu vực doanh nghiệp năm 2017 đã tăng lên 52,8 triệu đồng/năm và đạt 47,3% tương ứng năm 2019.

Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng KTTT còn thấp so với các khu vực kinh tế khác, tỷ trọng đóng góp vào GDP chưa ngang tầm, chưa đáp ứng yêu cầu. Phần lớn tổ chức KTTT, HTX có quy mô nhỏ, phát triển không đồng đều giữa các vùng, miền, giữa khu vực nông nghiệp và phi nông nghiệp.

Bình Dương: HTX liên kết siêu thị, doanh nghiệp lớn mở rộng thị trường

Qua 20 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW, khu vực KTTT, HTX tỉnh Bình Dương đã có những chuyển biến mạnh mẽ về nội dung, phương thức hoạt động, quy mô HTX ngày càng được nâng lên thể hiện qua số lượng thành viên và phạm vi hoạt động. Số lượng các HTX áp dụng khoa học công nghệ mới, hiện đại và tham gia sản xuất nông nghiệp công nghệ cao ngày càng nhiều. Một số HTX liên kết với các siêu thị, doanh nghiệp lớn để mở rộng thị trường tiêu thụ góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, khả năng cạnh tranh cũng như chủ động nghiên cứu, mở rộng thị trường không chỉ trong nước mà còn xuất khẩu.

Các đại biểu dự hội nghị tại điểm cầu Bình Dương

Đến 31/12/2021, toàn tỉnh có 217 HTX với gần 35.900 thành viên (tăng 162 HTX và gần 17.000 so với thời điểm 31/12/2001). Các HTX hoạt động chủ yếu trong các lĩnh vực nông nghiệp, vận tải, tiểu thủ công nghiệp, thương mại - dịch vụ, xây dựng, tiêu biểu như: HTX Công Minh, HTX xây dựng cầu đường Thanh Long, HTX dịch vụ vận tải Tín Thành, HTX sản xuất thương mại dịch vụ nông nghiệp Năm Hạng, HTX Nông nghiệp công nghệ cao Kim Long, HTX cây ăn quả Tân Mỹ… Tổng doanh thu của các HTX đạt 1.216 tỷ đồng, tăng gấp 9,5 lần so với thời điểm 31/12/2001. Thu nhập bình quân của thành viên, người lao động đạt 10,5 triệu đồng/tháng, tăng 7,5 triệu đồng so với năm 2001. Đóng góp của HTX vào tổng sản phẩm của tỉnh đạt khoảng 0,9%, tăng khoảng 85% so với năm 2001. Các HTX hoạt động hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập, xóa đói, giảm nghèo cho các thành viên, góp phần xây dựng nông thôn mới, bảo đảm an sinh, an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

Phát triển KTTT, HXT phù hợp với thực tiễn Việt Nam

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá, khu vực KTTT, HTX đã bước đầu có chuyển biến tích cực về chất và lượng, cơ bản khắc phục tình trạng yếu kém kéo dài và ngày càng khẳng định được dư địa, tiềm năng, triển vọng phát triển trong tương lai, từng bước khẳng định vị trí, vai trò nền tảng của khu vực kinh tế tập thể, HTX trong nền kinh tế quốc dân.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu kết luận hội nghị

Thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu tập trung triển khai 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp. Đó là, tiếp tục nghiên cứu xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp với diễn biến mới và thực tiễn Việt Nam. Tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, cơ chế, chính sách trên cơ sở tôn trọng kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nhất là công nghệ cao, công nghệ số, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức. Huy động mọi nguồn lực cho phát triển, nhất là đẩy mạnh hợp tác công - tư. Xây dựng mô hình quản trị KTTT, HTX tiên tiến, kết hợp với mô hình truyền thống phù hợp với tình hình Việt Nam, có kế thừa, ổn định, đổi mới và phát triển. Tạo cạnh tranh lành mạnh gắn với mở rộng thị trường và phát triển thương hiệu, sản phẩm. Tăng cường liên doanh, liên kết, xây dựng thương hiệu sản phẩm theo chuỗi và theo thế mạnh từng khu vực, vùng miền, quy hoạch vùng nguyên liệu hợp lý theo điều kiện từng nơi, từng sản phẩm, quy mô, thị trường… Nâng cao trình độ, năng lực đội ngũ cán bộ và các chủ thể tham gia KTTT, HTX.

Thủ tướng nhấn mạnh, trong lúc khó khăn, nông nghiệp vẫn là trụ đỡ của nền kinh tế. Do đó, phát triển HTX trong nông nghiệp là rất quan trọng với tinh thần lấy nông dân làm trung tâm, nông thôn làm nền tảng, nông nghiệp làm động lực, tiếp tục thành lập và phát triển các HTX trong lĩnh vực nông nghiệp để khắc phục tình trạng manh mún, nhỏ lẻ, chia cắt, tự phát, hướng đi là theo con đường chính ngạch, vào thị trường "khó tính".