Giảm nhập siêu: Một thắng lợi quan trọng

Việc từ nhập siêu trên 18 tỷ USD/năm 2008 đến xuất siêu năm 2012 hay chỉ thâm hụt 733 triệu USD trong 7 tháng đầu năm nay cần được ghi nhận là một thắng lợi lớn, thể hiện bản lĩnh quản lý, chỉ đạo của Chính phủ cùng các Bộ ngành hữu quan.

Thực tế cho thấy, hoạt động xuất nhập khẩu đã và đang đóng vai trò đòn bẩy thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Từ năm 2005 đến nay, chỉ có một năm, năm 2009, kim ngạch cả xuất và nhập khẩu giảm sút do suy thoái kinh tế thế giới, nhưng tính chung, xuất khẩu vẫn đạt mức tăng trưởng bình quân 20,77%/năm, nhập khẩu tăng 18,23%/năm.

Nhờ đó, nhập siêu đã và đang được thu hẹp, hướng tới cân bằng xuất và nhập khẩu ở mức tương đối theo lộ trình Chính phủ đã đề ra. Cụ thể, nhập siêu đã từng bước giảm dần, từ trên 18 tỷ USD năm 2008 xuống 12,6 tỷ USD năm 2010, xuống 9,84 tỷ USD năm 2011 và đã lật ngược tình thế, lần đầu tiên trong hơn 10 năm trở lại đây, năm 2012 xuất siêu đạt 748,8 triệu USD. Riêng 7 tháng đầu năm 2013, cả nước tạm thời nhập siêu khoảng 733 triệu USD.

Đây là kết quả có ý nghĩa quan trọng, bởi từ lâu các chuyên gia kinh tế đã cảnh báo, nhập siêu lớn, nhập siêu “khủng” như trước kia chính là “nhập khẩu lạm phát”. Vì vậy, kết quả giảm nhập siêu thời gian gần đây đã trợ giúp hữu hiệu cho việc kiềm chế lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.

Đạt được kết quả có thể coi là khá ngoạn mục nêu trên, ngoài sự nỗ lực quản lý, chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, của Bộ Công Thương cùng các Bộ ngành khác có liên quan, phải kể đến sự thành công trong sự nghiệp xây dựng và phát triển những mặt hàng xuất khẩu chủ lực.

Năm 2005, tổng giá trị hàng hoá xuất khẩu của cả nước mới đạt trên 32,4 tỷ USD, chỉ bằng 44% kim ngạch xuất khẩu của 7 tháng đầu năm 2013. Và khi đó, cả nước mới có 5 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu cả năm từ 1 tỷ USD trở lên gồm dầu thô (trên 7 tỷ USD), dệt may (4,77 tỷ USD), giày dép (3 tỷ USD), điện tử - máy tính (1,4 tỷ USD) và gạo (hơn 1,4 tỷ USD).

Vậy mà đến năm 2012, cả nước đã có 18 mặt hàng gia nhập “Câu lạc bộ tỷ USD”. Ngoài 5 mặt hàng “truyền thống” với kim ngạch tiếp tục gia tăng, trong số 13 mặt hàng chủ lực mới, sáng giá và dẫn đầu là mặt hàng điện thoại di động cùng linh kiện, năm 2005 mới chỉ xuất khẩu đạt 10,4 triệu USD, vậy mà năm 2012 đã vọt lên 12,7 tỷ USD, trong 7 tháng đầu năm nay ước đạt 11,63 tỷ USD. Tuy nhiên, để kim ngạch xuất khẩu năm 2012 cao gấp gần 4 lần năm 2005 hay kim ngạch 7 tháng đầu năm nay gấp hơn 2 lần năm 2005, còn cần sự xây dựng thành công của những mặt hàng chủ lực khác, như máy móc - thiết bị, xơ - sợi dệt, sắn và sản phẩm từ sắn, cà phê, cao su, hạt điều, túi xách - ba lô - ô dù, gỗ - sản phẩm gỗ... 

Bài học phát triển mặt hàng “sắn - sản phẩm từ sắn” đang gợi mở và củng cố niềm tin cho việc xây dựng và phát triển mặt hàng rau – hoa - quả Việt Nam hiện nay. Năm 2005 mặt hàng sắn mới đạt 139 triệu USD đến năm 2011 đạt 960 triệu USD, năm 2012 vươn lên 1,351 tỷ USD… Vì vậy, với mặt hàng rau hoa quả, từ đà tăng trưởng 235 triệu USD năm 2005…, 623 triệu USD năm 2011, lên 827 triệu USD năm 2012, lên 576 triệu USD trong 7 tháng đầu năm nay (tăng hơn 28% so với cùng kỳ năm 2012), triển vọng không xa, rau  hoa quả Việt Nam sẽ có chỗ đứng xứng đáng trên thị trường thế giới.      

Việc xây dựng và phát triển những mặt hàng xuất khẩu chủ lực gắn với mục tiêu kiềm chế nhập siêu chính là một trong những thành công đáng khích lệ của ngành công thương trong những năm gần đây./.