Cải thiện chỉ số tiếp cận điện năng: Cần sự vào cuộc đồng bộ

Để tiếp cận điện năng, ngoài công tác chuẩn bị của khách hàng và ngành điện, còn có sự tham gia cấp phép của nhiều cơ quan chức năng tại địa phương. Do đó, để cải thiện chỉ số tiếp cận điện năng, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia phải có sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của các bên.

Theo cách đánh giá của ngân hàng thế giới (WB), chỉ số tiếp cận điện năng được tính dựa trên thời gian các thủ tục hành chính kể từ khi khách hàng có đơn đề nghị cho đến khi hoàn thành đóng điện và ký hợp đồng mua bán. Các chuyên gia WB ước tính tại Việt Nam, một doanh nghiệp mất trung bình 115 ngày để tiếp cận điện năng.

Lý giải về điều này, ông Nguyễn Tấn Lộc - Phó tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) - cho biết, mặc dù còn nhiều vướng mắc trong tiếp cận điện năng, nhưng thực tế EVN đã làm tốt hơn đánh giá của WB, bởi lẽ đơn vị mà WB thuê tư vấn chỉ căn cứ vào một vài khách hàng cũ.

Báo cáo kết quả thực hiện chỉ số tiếp cận điện năng 8 tháng đầu năm đối với khách hàng có đầu tư trạm biến áp và đường dây cho thấy, có tới 4.510/5.040 khách hàng, chiếm 89,48% được tiếp cận điện năng trong vòng 47 ngày, chỉ có 10,52% số khách hàng phải tiếp cận điện năng là 116 ngày. Tính trung bình thời gian tiếp cận điện năng là 55 ngày.

Căn cứ vào những quy định vừa mới và sẽ thay đổi, EVN đề xuất rút ngắn thời gian giải quyết công việc cho khách hàng còn 37 ngày, trong đó EVN thực hiện 18 ngày, các cơ quan nhà nước là 19 ngày. Phần còn lại như thiết kế, thi công xây dựng sẽ do khách hàng tự quyết định.

Để đạt được kết quả này, EVN đã rà soát lại toàn bộ phân cấp, điều chỉnh nội bộ trong các tổng công ty và công ty điện lực; thực hiện song song một số công việc thông qua thỏa thuận với cơ quan quản lý nhà nước như  Sở Công Thương, Sở Giao thông vận tải, UBND huyện về thủ tục thẩm tra thiết kế, cấp phép xây dựng, phòng cháy chữa cháy và đánh giá tác động môi trường. Bên cạnh đó, một số địa phương có chính sách thu hút đầu tư tốt, các sở, ban ngành tạo điều kiện, hoặc khách hàng thuê trọn gói điện lực thực hiện thì thời gian tiếp cận điện năng đã được rút ngắn.

Theo ông Nguyễn Tấn Lộc, với khách hàng có thời gian cấp điện trên 70 ngày là do khách hàng mất nhiều thời gian hoàn chỉnh hồ sơ cho các cơ quan thẩm quyền phê duyệt; khách hàng thiếu vốn đầu tư, ngừng thi công hoặc vướng mặt bằng. Thêm vào đó, năng lực của một số điện lực chưa đáp ứng được yêu cầu, một số địa phương lưới điện quá tải do phụ tải phát triển nhanh không theo quy hoạch, đơn cử như khu vực nuôi tôm ở đồng bằng sông Cửu Long.

Ngoài ra theo quy định cũ, tổng số thời gian để giải quyết hồ sơ từ tiếp nhận đề nghị của khách hàng đến nghiệm thu đóng điện, ký kết hợp đồng mua bán điện phải qua 14 loại thủ tục có liên quan đến nhiều cơ quan và thời gian thực hiện là 132 ngày, trong đó EVN thực hiện 60 ngày và cơ quan nhà nước thực hiện 72 ngày, với điều kiện hồ sơ đầy đủ. Như vậy, có thể thấy thời gian tiếp cận điện năng kéo dài có nhiều nguyên nhân: thứ nhất, một số thủ tục còn rườm rà, nhiều hạng mục, tốn nhiều thời gian phê duyệt; thứ hai, ngành điện gặp một số khó khăn cả chủ quan lẫn khách quan; thứ  ba, nguyên nhân chậm đến từ phía khách hàng. Do đó, muốn cải thiện chỉ số tiếp cận điện năng, đòi hỏi tất cả các bên cùng vào cuộc đồng bộ. Cụ thể, các bộ, ngành liên quan cần sửa đổi, bổ sung các quy định theo hướng giảm bớt thủ tục và thời gian giải quyết. UBND các địa phương chỉ đạo các ban, ngành trực thuộc nghiêm túc và tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp, còn đối với doanh nghiệp mua và bán điện tích cực thỏa thuận phương án triển khai sao cho hiệu quả nhất.