Bán lẻ thúc đẩy tiêu dùng, góp sức tăng trưởng kinh tế

“Tọa đàm phát triển tài chính bán lẻ, cơ hội thúc đẩy tiêu dùng, phục vụ tăng trưởng kinh tế” giúp nâng cao nhận thức về tài chính tiêu dùng cũng như vai trò quan trọng của tài chính tiêu dùng trong phát triển kinh tế xã hội.

Tại hội thảo, các đại biểu đã cùng nhau thảo luận về thực trạng, tiềm năng và vai trò của tài chính tiêu dùng trong sự phát triển chung của nền kinh tế; Giải thích căn nguyên lãi suất và các lưu ý khi sử dụng dịch vụ tài chính tiêu dùng; Nỗ lực để mở rộng thị trường tài chính tiêu dùng một cách toàn diện và giải pháp phát triển…

Theo các chuyên gia, thị trường tài chính tiêu dùng Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng nhờ những điều kiện lý tưởng như: Nền kinh tế đang trong giai đoạn phát triển, quy mô dân số đạt ngưỡng gần 95 triệu dân với tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động chiếm 52%; Nhóm lao động có xu hướng chi tiêu vượt mức lương, đồng thời chuyển đổi hành vi từ tiết kiệm sang mua sắm và chuyển từ việc sử dụng tiền mặt sang tín dụng tiêu dùng.

Tuy nhiên, theo báo cáo mới nhất vào tháng 6/2017 của Stoxplus, tín dụng tiêu dùng của Việt Nam (9,8%) vẫn còn thấp so với các nước khác như Malaysia (14%), Anh (16%), Mỹ (23%) nên dư địa phát triển vẫn còn rất lớn.  Tính đến cuối năm 2016, dư nợ tín dụng tiêu dùng là 646.000 tỷ đồng chiếm 11,7% tổng dư nợ của nền kinh tế.

Theo các chuyên gia kinh tế, hoạt động cho vay tiêu dùng được coi là động lực thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng, hợp lý hóa quá trình luân chuyển hàng hóa trên thị trường; Giúp tăng khả năng tiếp cận dịch vụ tín dụng chính thức cho người dân, đặc biệt là nhóm khách hàng dưới chuẩn vay ngân hàng, góp phần đẩy lùi “tín dụng đen”; Giúp người nghèo, người thu nhập thấp có điều kiện tích lũy tài sản… nhờ sự linh hoạt, đáp ứng nhanh, kịp thời nhu cầu tiêu dùng của người dân và hộ gia đình với nhiều sản phẩm, dịch vụ đa dạng, phong phú.

Trong đó, đáng kể nhất là việc lãi suất cho vay trung bình tại các công ty tài chính đã giảm mạnh so với giai đoạn đầu. Các công ty tài chính cũng hợp tác với nhiều nhà bán lẻ để đồng loạt triển khai nhiều sản phẩm ưu đãi dành cho khách hàng với mức lãi suất rất thấp, thậm chí có cả những sản phẩm với mức lãi suất 0% trong suốt thời hạn vay, giúp kích cầu và phát triển thị trường bán lẻ một cách mạnh mẽ.

Tuy nhiên, bên cạnh việc bày tỏ sự lạc quan và tin tưởng vào sự tăng trưởng và phát triển của thị trường tài chính tiêu dùng, các chuyên gia cũng nhấn mạnh việc tăng trưởng phải song hành với phát triển bền vững.

Cụ thể, ông Nguyễn Tú Anh đặc biệt lưu ý việc bảo vệ người tiêu dùng trước những rủi ro vỡ nợ, đồng thời khuyến cáo các công ty tài chính cần nâng cao quy trình thẩm định, đánh giá khả năng trả nợ, lịch sử vay và trả và các yếu tố khác của khách hàng để tránh những xung đột xã hội.

Đồng quan điểm, luật sư Trương Thanh Đức - Chủ nhiệm CLB Pháp chế Hiệp hội Ngân hàng cũng cho rằng: Thông tư số 43/2016/TT-NHNN có hiệu lực từ 15/3/2017 có những tác động tích cực đến hoạt động cho vay tiêu dùng, giúp bảo vệ tốt hơn quyền lợi của khách hàng, đồng thời tạo môi trường phát triển lành mạnh cho thị trường tài chính tiêu dùng Việt Nam. Tuy nhiên, các CTTC vẫn cần xác định kinh doanh phải uy tín,bài bản và luôn đặt quyền lợi của người tiêu dùng ở mức cao nhất.

Chuyên gia kinh tế T.S Cấn Văn Lực cũng cho rằng, muốn phát triển thị trường tài chính tiêu dùng, NHNN, các cơ quan quản lý nhà nước… không chỉ cần hoàn hiện hành lang pháp lý mà còn phải tăng cường giáo dục tài chính, nâng cao nhận thức tài chính tiêu dùng và văn hóa tiêu dùng của người dân theo xu hướng phát triển chung của thế giới.

Đồng quan điểm, ông Phạm Xuân Hòe- Phó Viện trưởng Viện chiến lược Ngân hàng- còn cho rằng, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần đưa tài chính tiêu dùng vào chương trình học đường như một môn học chính thức. Hiện đã có một số trường tư làm được việc này trong khi các trường công chưa làm được. Ở nhiều quốc gia trên thế giới, tài chính tiêu dùng, hay nói đơn giản hơn là việc chi tiêu cá nhân là một trong những bài học cơ bản của các em học sinh, giúp các bạn trẻ có sự chuẩn bị tốt về kế hoạch tài chính cá nhân ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.