Đưa Đông Nam bộ phát triển năng động, thúc đẩy phát triển các vùng kinh tế khác

(BDO) Dự thảo Quy hoạch vùng Đông Nam bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 là bước cụ thể hóa Quy hoạch tổng thể quốc gia, tạo ra các động lực phát triển, tiềm năng phát triển, không gian phát triển mới của cả nước, của vùng và thể hiện cụ thể trên phạm vi không gian của từng địa phương. Phát triển vùng Đông Nam bộ bảo đảm thống nhất với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội cả nước và các quy hoạch cấp quốc gia, phù hợp với chiến lược phát triển bền vững, chiến lược tăng trưởng xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu… để đưa Đông Nam bộ thành vùng phát triển năng động, thúc đẩy phát triển các vùng kinh tế khác.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị.

 Ngày 26-11, tại TP.Hồ Chí Minh, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Hội đồng điều phối vùng Đông Nam bộ đã chủ trì Hội nghị điều phối vùng Đông Nam bộ lần thứ hai với chủ đề "Quy hoạch vùng Đông Nam bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050". Tham dự có lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo các tỉnh, thành Đông Nam bộ. Về phía tỉnh Bình Dương, tham dự có ông Nguyễn Văn Lợi, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác quy hoạch. Theo đó, quy hoạch phải đi trước một bước, với tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược, giải quyết được những vướng mắc, khó khăn, thách thức, phát huy tốt nhất tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của một vùng, một địa phương, một ngành, một lĩnh vực và của cả nước.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, hiện nay trong số 111 quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia có 107 quy hoạch đã hoàn thành việc lập, thẩm định và phê duyệt, đạt 96,6%. Thủ tướng khẳng định, việc triển khai lập và hoàn thiện quy hoạch vùng Đông Nam bộ trong thời điểm này có rất nhiều thuận lợi để cụ thể hóa tầm nhìn, quan điểm, mục tiêu đã được xác định tại Nghị quyết phát triển vùng và quy hoạch cấp quốc gia vào vùng, cụ thể hóa việc bố trí không gian phát triển các ngành quốc gia trên địa bàn, triển khai nghiên cứu các dự án mang tính kết nối quan trọng giữa các tỉnh trong vùng, liên vùng và liên ngành.

Thủ tướng cũng lưu ý, các quy hoạch cần phát huy tối đa tiềm năng con người, truyền thống văn hóa - lịch sử, lấy con người là trung tâm, chủ thể, mục tiêu, nguồn lực và động lực phát triển, đồng thời khai thác tốt nhất điều kiện tự nhiên.
Cùng với đó, cần chú trọng phát triển các ngành, lĩnh vực mới nổi như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh đất nước ta và của vùng.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, dự thảo Quy hoạch vùng Đông Nam bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 là bước cụ thể hóa Quy hoạch tổng thể quốc gia, tạo ra các động lực phát triển, tiềm năng phát triển, không gian phát triển mới của cả nước, của vùng và thể hiện cụ thể trên phạm vi không gian của từng địa phương.

Phát triển vùng Đông Nam bộ bảo đảm thống nhất với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội cả nước và các quy hoạch cấp quốc gia, phù hợp với chiến lược phát triển bền vững, chiến lược tăng trưởng xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu. Đông Nam bộ phải là vùng phát triển năng động, trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại, dịch vụ, giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số hàng đầu cả nước và khu vực Đông Nam Á, giữ vai trò quan trọng trong liên kết và thúc đẩy phát triển các vùng kinh tế khác. Đổi mới tư duy và tầm nhìn; chủ động nắm bắt, tận dụng các cơ hội; tạo các cơ chế, chính sách, giải pháp để hình thành các động lực tăng trưởng mới, không gian phát triển mới; tập trung nguồn lực giải quyết các điểm nghẽn, mâu thuẫn, xung đột, cản trở trong phát triển.

Thực hiện thí điểm những mô hình, cơ chế, chính sách mới vượt trội, cạnh tranh quốc tế cao, tạo đột phá nhằm phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của vùng. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền phù hợp với năng lực, điều kiện thực tế của từng địa phương; phát huy sự năng động, sáng tạo của các địa phương trong quy hoạch và quản lý phát triển vùng.  Ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp công nghệ cao, các ngành dịch vụ chất lượng cao, nhằm hoàn thành mục tiêu tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2021 - 2030 đạt 8-8,5%; GRDP bình quân đầu người theo giá hiện hành đạt khoảng 380 triệu đồng, tương đương 14.500 USD. 

Phát triển kết cấu hạ tầng hoàn thành đường Vành đai 3, Vành đai 4 TP.Hồ Chí Minh, mở rộng Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, hoàn thành Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn I. Tỷ lệ sử dụng nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung của dân cư thành thị là 100%. Tỷ lệ sử dụng nước sạch, nước hợp vệ sinh của dân cư nông thôn là 95%.

 Ông Nguyễn Văn Lợi, Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương phát biểu tại hội nghị

 Tầm nhìn đến năm 2050, Đông Nam bộ trở thành vùng phát triển hiện đại, có thu nhập cao ngang bằng với các nước phát triển, có tiềm lực kinh tế mạnh, cơ cấu kinh tế hiện đại, là trung tâm khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, công nghiệp công nghệ cao, logistics và trung tâm tài chính quốc tế thuộc nhóm đầu của khu vực và thế giới, có kết cấu hạ tầng hiện đại, đồng bộ. Phát triển hài hòa giữa kinh tế với văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường; có chất lượng cuộc sống cao, có trình độ y tế, giáo dục thuộc nhóm dẫn đầu Đông Nam Á. TP Hồ Chí Minh là hạt nhân, cực tăng trưởng của vùng, nơi thu hút nhân tài, chuyên gia, nhà khoa học, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, trí thức trẻ đến sinh sống và làm việc…

Bình Dương xây dựng quy hoạch tích hợp, phát huy lợi thế vùng

Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Văn Lợi cơ bản thống nhất với bản báo cáo tổng hợp Qui hoạch vùng do Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì xây dựng. Ông cho biết, báo cáo đã được chuẩn bị rất công phu và có chất lượng. Đặc biệt, báo cáo nhấn mạnh những quan điểm, mục tiêu, phương hướng phát triển và tổ chức không gian phát triển vùng trong thời gian tới là cơ sở, định hướng rất quan trọng để các địa phương trong vùng bổ sung, hoàn thiện qui hoạch tích hợp tỉnh và triển khai thực hiện đúng hướng, đạt kết quả cao. Đồng thời, ông khẳng định vùng Đông Nam bộ trong nhiều năm qua được đánh giá là vùng kinh tế năng động, sáng tạo, đi đầu trong đổi mới và phát triển, đóng góp lớn vào tăng trưởng kinh tế, xuất, nhập khẩu, thu ngân sách và giải quyết việc làm cho cả nước.

Tuy nhiên, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Lợi cũng chỉ ra tốc độ tăng trưởng đã có dấu hiệu chững lại, tỉ trọng đóng góp đang giảm dần, các lợi thế của vùng dần mất đi, chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của vùng, thay vào đó là bộc lộ nhiều bất cập, điểm nghẽn trong quá trình phát triển. Đặc biệt, dấu ấn trong các dự án đầu tư công tạo động lực, nhất là hạ tầng giao thông kết nối nội vùng, các tuyến đường cao tốc liên vùng chưa thực sự được đầu tư mạnh mẽ.

“Chúng tôi thống nhất với báo cáo quy hoạch đưa ra quan điểm về tổ chức không gian phát triển là: Tập trung xây dựng các hành lang kinh tế, vành đai công nghiệp, đô thị, dịch vụ, gắn với các hành lang giao thông. Chú trọng kết nối các hành lang kinh tế trong nước với các hành lang kinh tế của khu vực và quốc tế, đặc biệt là liên kết trong khu vực ASEAN”, ông Nguyễn Văn Lợi cho biết.

 Lãnh đạo các sở, ngành vùng Đông Nam bộ tham dự hội nghị.

Tại hội nghị, Bình Dương đã thống nhất với các báo cáo chỉ ra các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của vùng được đánh giá trong báo cáo quy hoạch để làm cơ sở xây dựng các phương án phát triển và tổ chức không gian phát triển của vùng.

“Vai trò, vị trí, tiềm năng của vùng Đông Nam bộ là rất lớn, nếu khơi thông được những điểm nghẽn về giao thông kết nối trong vùng, cùng với việc sớm hình thành các hành lang kinh tế, vành đai công nghiệp, đô thị, dịch vụ gắn với các vành đai giao thông, trong 10 năm tới tốc độ tăng trưởng kinh tế của vùng sẽ rất cao và tỷ lệ đóng góp cho cả nước là rất lớn.  Đối với tỉnh Bình Dương, với vị trí, vai trò là cửa ngõ phía Bắc của vùng TP.Hồ Chí Minh, trong hơn 25 năm qua Bình Dương đã trở thành tỉnh có tốc độ phát triển công nghiệp, đô thị hóa nhanh trong vùng,  với tỷ lệ đô thị hóa đạt 85%. Đáng chú ý, vừa qua Diễn đàn Cộng đồng thông minh thế giới (ICF) đã vinh danh Bình Dương đạt Top 1 cộng đồng có chiến lược phát triển thành phố thông minh tiêu biểu trên thế giới”, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Lợi chia sẻ. Ông cũng cho biết, tỉnh Bình Dương sẽ tiếp tục bám sát tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Nghị quyết 24 và trên cơ sở tiềm năng, lợi thế, cơ hội, thách thức của tỉnh cũng như trong cả vùng, Bình Dương đang xây dựng Quy hoạch tích hợp, với những mục tiêu, định hướng và phân bổ không gian phát triển bảo đảm tính kết nối và phát huy mạnh mẽ lợi thế của cả vùng…

Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Văn Lợi đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và Hội đồng điều phối vùng xem xét, cập nhật thêm một số nội dung về hành lang kinh tế, vành đai công nghiệp, đô thị, dịch vụ gắn với vành đai giao thông và không gian phát triển văn hóa, thể thao, y tế, giáo dục, khoa học - công nghệ như đã đề nghị ở phần trên vào qui hoạch vùng. Bên cạnh đó, nghiên cứu phương án thành lập Quỹ phát triển hạ tầng chịu sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, giao Bộ Tài chính quản lý và có sự tham gia của các thành viên trong vùng. Trên cơ sở nguồn vốn từ Trung ương, các địa phương trong vùng và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác để đầu tư các dự án liên kết vùng, nhất là dự án hạ tầng giao thông đường cao tốc, đường sắt.

Bí thư Tỉnh ủy cho biết hiện nay, để bảo đảm hạ tầng giao thông liên kết vùng, Bình Dương cần nhu cầu vốn để đầu tư phát triển các tuyến đường cao tốc, đường vành đai, quốc lộ trên 90.000 tỷ đồng. Trong số này, kiến nghị ngân sách Trung ương hoặc vay từ Quỹ đầu tư phát triển hạ tầng khoảng 66.000 tỷ đồng thuộc nhiệm vụ chi của Trung ương, phần còn lại tỉnh sẽ cân đối thực hiện.

Đồng thời, Chính phủ xem xét hỗ trợ vốn ngân sách Trung ương để thực hiện dự án Vành đai 4 trong giai đoạn 2021-2025, giai đoạn 2026- 2030 (tương tự như dự án Vành đai 3). Cụ thể, ngân sách Trung ương hỗ trợ TP.Hồ Chí Minh, các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu 50% và hỗ trợ tỉnh Long An 90% tổng mức đầu tư dự án.