Tận dụng cơ hội “đột phá” vào thị trường Nga

Trong quan hệ thương mại giữa Việt Nam (VN) và Nga, mặc dù có những lúc nảy sinh không ít vướng mắc song những ách tắc đang từng bước được khai thông, tạo điều kiện cho sự phát triển hợp tác giữa hai nước. Nhận định này vừa được đưa ra tại cuộc hội thảo về cơ hội xuất khẩu (XK) vào thị trường Nga do Bộ Công thương tổ chức.

Bộ Phát triển kinh tế Nga đánh giá, nền kinh tế nước này đang có xu hướng phát triển tích cực, trong đó tăng trưởng kinh tế đã được phuc hồi từ nửa cuối năm 2009. Nhiều biện pháp khả thi cũng được Chính phủ Nga tiến hành đối với thị trường lao động, mức thất nghiệp được kiểm soát... Đây chính là những điều kiện thuận lợi để tăng “cầu” tại thị trường Nga trong năm nay. VN và Nga đang nỗ lực phấn đấu để đạt kim ngạch hai chiều 3 tỷ USD vào năm 2012 và sẽ nâng lên thành 10 tỷ USD vào năm 2020. Điều đó đòi hỏi nỗ lực cao từ hai phía, nhất là các doanh nghiệp (DN) có vai trò rất quan trọng trong hiện thực hóa mục tiêu này.

Theo thông tin từ Vụ thị trường châu Âu (Bộ Công thương), DN Việt Nam XK sang Nga chủ yếu nhóm hàng nông, lâm, thủy sản; sản phẩm công nghiệp nhẹ (dệt may, giày dép); hàng thủ công mỹ nghệ... Ngược lại, nước ta nhập khẩu (NK) từ Nga các mặt hàng phục vụ sản xuất trong nước như xăng dầu, sắt thép, phân bón, hóa chất, máy móc, thiết bị và phụ tùng... Cơ cấu trao đổi hàng hóa của hai nước không mang tính cạnh tranh lẫn nhau mà ngược lại còn bổ trợ cho nhau và phục vụ nhu cầu thiết yếu cho sản xuất và tiêu dùng của mỗi nước. Liên bang Nga được đánh giá là có nền chính trị ổn định, nền kinh tế lớn với một thị trường mở, thông thoáng. Bên cạnh đó, nền tảng quan hệ chính trị, văn hóa - nhân văn có tính truyền thống giữa hai nước chính là cơ sở tin cậy cho sự phát triển quan hệ kinh tế - thương mại song phương. 

Tuy nhiên, thị trường Nga cũng tiềm ẩn không ít rủi ro. Đáng kể nhất là cơ chế thanh toán còn nhiều trở ngại, nhất là với DN vừa và nhỏ, trong đó thanh toán bằng thư tín dụng (L/C) ít phổ biến. Việc áp dụng các hàng rào thuế quan và phi thuế quan để điều tiết XNK còn khá phổ biến và khó dự báo trước. Điển hình là nước này đưa ra lệnh hạn chế cấm NK nông sản, hải sản và thịt đông lạnh. 

Mặc dù vậy, tiềm năng thị trường tiêu thụ ở Nga còn rất lớn để DN VN có thể khai thác trong thời gian tới. Điều này được minh chứng rõ ràng nhất ở trị giá XNK của hai nước năm 2009 đã tăng tới 167,68% so với năm 2002, trong khi hàng XK của VN vào đây mới chiếm 0,24% hàng NK chung của nước này. Theo số liệu của Hải quan VN năm 2009, trong 415 triệu USD hàng VN XK vào Nga, thủy sản đạt 88 triệu USD, chiếm 6% tổng trị giá hàng thủy sản NK vào Nga; tương tự với dệt may chiếm 1,5%, giày dép 2,4%, chè 5,4%, cà phê 9%... Chứng tỏ từng mặt hàng cũng như tổng trị giá hàng XK của VN đều chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong trị giá từng mặt hàng NK của Nga.